Higiena jamy ustnej i protez zębowych to ważny problem stomatologiczny. Należy podkreślić, że jakość zabiegów higienizacyjnych jamy ustnej i prac protetycznych w wielu przypadkach decyduje o trwałości tych prac. Stanowi najważniejszy – oprócz wizyt stomatologicznych – element profilaktyki chorób zębów.
Higiena protez zębowych ruchomych
Protezy ruchome i stałe wymagają nieco innych zabiegów higienizacyjnych. Bardziej skomplikowanych zabiegów i większej troski wymagają protezy ruchome.
Dodatkowy problem stanowi zmienny osobniczo okres adaptacji protezy, trwający od kilku dni do kilku tygodni. W tym czasie mogą pojawić się objawy nietolerancji ciała obcego, jakim jest proteza, w postaci: podrażnień, zaburzeń smaku, zwiększonego wydzielania śliny, odruchu wymiotnego, utrudnionego żucia, uczucia niemieszczenia się języka w jamie ustnej, zaburzeń odczuwania bodźców termicznych i bólu. Aby skrócić ten okres dyskomfortu, pacjent powinien używać protezy przez całą dobę. To z kolei wymaga dużej dbałości o higienę jamy ustnej i samej protezy.
Kolejny ważny aspekt używania protez ruchomych stanowią właściwości materiałów, z których te protezy są wykonane.
Części akrylowe protez szybko ulegają kolonizacji przez grzyby, co powoduje stany zapalne, konkretnie grzybicę. Nie jest to proces ograniczony wyłącznie do jamy ustnej, może rozprzestrzenić się na cały organizm, powodując duże zagrożenie dla zdrowia, szczególnie u pacjentów z obniżoną odpornością.
W przypadku protez ruchomych zagadnienie higieny trzeba rozpatrywać w dwóch płaszczyznach, ponieważ oprócz zabiegów higienizacyjnych w jamie ustnej, pacjent musi także dbać o higienę samej protezy.
Czyszczenie protez – bez względu na rodzaj materiału, z którego zostały zrobione – ma bardzo duże znaczenie. Pod protezą często gromadzą się resztki pokarmowe, ulegające procesom gnilnym i fermentacji. To także bardzo dobre środowisko do rozwoju flory bakteryjnej i grzybów. Skutkuje to powstawaniem różnych patologii i wydzielaniem nieprzyjemnego zapachu z ust.
Zatem po każdym posiłku pacjent w trosce o własne zdrowie powinien przeprowadzić zabiegi higienizacyjne jamy ustnej i czyszczenie protezy. Służą do tego specjalne, miękkie szczoteczki i pasta do zębów. Pacjent musi bardzo dokładnie oczyścić każdy element protezy (nie tylko zęby).
Nie należy jednak podczas czyszczenia używać zbyt dużej siły, aby nie uszkodzić elementów protezy, wykonanych z tworzywa sztucznego. Mycie protezy trzeba zakończyć procesem płukania pod strumieniem ciepłej wody.
Po okresie adaptacji protezy, na noc pacjent powinien ją zdejmować, a po umyciu osuszyć.
Protezy ruchome co jakiś czas (zgodnie z zaleceniem lekarza) należy oczyścić specjalnym, przeznaczonym do tego preparatem, zawsze zgodnie także z wytycznymi producenta preparatu.
Higiena protez zębowych stałych
Protezy stałe również wymagają dużej dbałości. Podczas zabiegów higienizacyjnych szczególną uwagę należy zwrócić na okolicę przydziąsłową koron i mostów. Często właśnie tam gromadzi się płytka nazębna, będąca siedliskiem bakterii.
Higiena jamy ustnej to – oprócz odpowiedniego czyszczenia i nitkowania zębów – także czyszczenie specjalną szczoteczką języka, masowanie dziąseł, pobudzające w ich obrębie krążenie krwi i płukanie jamy ustnej przeznaczonymi do tego preparatami.
W zachowaniu czystości stałej protezy, zwłaszcza osadzonej na implantach, nieocenionym urządzeniem jest specjalny irygator, pozwalający dokładnie oczyścić nie tylko przestrzeń przydziąsłową, ale również punkty styczne między zębami.
Pacjenci z resztkowym uzębieniem lub bezzębni powinni szczotkować nie tylko pozostałe zęby, ale także wyrostki zębodołowe.
Mówiąc o wysokiej jakości zabiegów higienizacyjnych musimy wspomnieć o wyborze szczoteczki o właściwej twardości i pasty o odpowiednim stopniu ścieralności. Parametry te pacjent powinien omówić z lekarzem stomatologiem.
Higiena a trwałość pracy protetycznej
Niezależnie od rodzaju pracy protetycznej jej trwałość w największym stopniu zależy od samego pacjenta, jego dbałości o higienę jamy ustnej (i protezy), od przestrzegania harmonogramu wizyt kontrolnych, podczas których lekarz stomatolog będzie mógł możliwie najwcześniej wychwycić nawet najdrobniejsze patologie. To często decyduje o powodzeniu i rozległości leczenia.
Autor: lek. stom. Beata Świątkowska
Źródło tekstu: https://stomatologiaswiatkowska.pl/blog/higiena-protez-zebowych/